Przejdź do zawartości

Ostróżeczka polna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ostróżeczka polna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

ostróżeczka

Gatunek

ostróżeczka polna

Nazwa systematyczna
Consolida regalis S.F. Gray
Nat. arr. Brit. pl. 2:711. 1821

Ostróżeczka polna, ostróżka polna[3] (Consolida regalis, właśc. Delphinium consolida L.[4]) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych. Występuje w stanie dzikim w środkowej Europie. W Polsce pospolita na całym niżu. W polskiej florze jest archeofitem[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiaty
Nasiona
Łodyga
Wzniesiona i rozgałęziająca się o wysokości do 70 cm.
Liście
Potrójnie trójsieczne, podzielone na równowąskie łatki.
Kwiaty
Grzbieciste, niebieskie lub różowoniebieskie kwiaty w luźnych gronach. 5-działkowy kielich o jajowatych działkach, górna z nich zakończona jest ostrogą skierowaną ku tyłowi, lekko zagiętą do przodu. Korona składa się z dwóch zrośniętych płatków, z tyłu zakończonych ostrogą schowaną pod ostrogą kielicha. Przysadki kwiatowe dużo krótsze od szypułek.
Owoc
Spłaszczony mieszek o długości ok. 1 cm, zawierający ciemnobrunatne nasiona o długości ok. 2 mm.
Korzeń
Wrasta w ziemię do głębokości 50 cm, dzięki czemu roślina może przetrzymać długie okresy suszy.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]
Ostróżeczka polna jako chwast w polu

Roślina jednoroczna, czasami dwuletnia. Kwitnie od czerwca do września. Przedprątne kwiaty zapylane są przez błonkówki[6](głównie trzmiele). Siedlisko: brzegi dróg, wysypiska, suche ugory oraz w zbożach jako chwast segetalny[6]. Roślina wapieniolubna i wskaźnikowa gleb ilastych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu Centaureatlia cyanii i Ass. Consolido-Brometum[7]. Roślina słabo trująca: Całe ziele, nasiona oraz kwiaty zawierają alkaloidy mogące powodować podrażnienia skóry[8].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Zagrożenia

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie roślina silnie przetrzebiona przez herbicydy stosowane do ochrony upraw rolnych przed chwastami. Mniej szkodzi jej koszenie; po skoszeniu wypuszcza boczne pędy, które kwitną i owocują[6]. Aby uchronić ją przed całkowitym wyginięciem tworzone są specjalne ogródki chwastów.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. a b c d Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
  9. a b Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.